سلسله مقالات اين بخش به شاخصهای ارزيابی فرهنگ هر يک از جوامع اسلامی يا “شاخصهای توسعه فرهنگ اسلامی” اختصاص دارد.
شاخصهای ارزيابی فرهنگ هر يک از جوامع اسلامی
يا شاخصهای توسعه ی فرهنگ اسلامی
در بخش گذشته به طور مبسوط عناصر و مؤلّفه های فرهنگی مورد بررسی قرار می گيرد. البتّه در اين بررسی به طرح موضوع اکتفا می شود در حاليکه می توان صفحات بيشماری را به هر يک از موضوعات مطرح شده اختصاص داد. شناخت عناصر و اجزای فرهنگ اسلامی ما را در شناسايی معيارهای ارزيابی فرهنگ هر يک از جوامع اسلامی ياری می کند. آنچه در اين فصل تحت عنوان شاخصهای توسعه ی فرهنگ اسلامی می آيد اگرچه پيشنهادی است و قطعی شدن آن به پژوهشهای جديدی نياز دارد، ولی تا حدود زيادی دوری فرهنگ جوامع اسلامی کنونی از فرهنگ اصيل اسلامی را آشکار می کند. طرح اين موضوعات، حتّی به صورت ابتدايی، از طرفی پژوهشگران و انديشمندان مسلمان را به انديشيدن پيرامون موضوع ترغيب می کند و از طرف ديگر برنامه ريزان و سياستمداران را به در نظر داشتن آن وامی دارد. تنظيم شاخصهای توسعه ی فرهنگ اسلامی با اين پيش فرض صورت گرفته است که “ارتقای سطح هر يک از عناصر فرهنگ اسلامی نشانگر توسعه ی فرهنگ اسلامی در جامعه است.” در بخش قبل ملاحظه می شود که هر يک از عناصر فرهنگ اسلامی آثار ويژه ای در پی دارد که ارتقای آنها نشانگر ارتقای عناصر و در نتيجه نشانگر ارتقای فرهنگ اسلامی است. از آنجا که اين آثار نيز غالباً کيفی است ارتقای آنها به واسطه ی آثار مخصوصشان در جامعه قابل اندازه گيری می شود. شاخصهای ارزيابی فرهنگ هر يک از جوامع اسلامی يا شاخصهای توسعه ی فرهنگ اسلامی به تدريج پس از ارائه هر دسته از مؤلّفه های فرهنگ اسلامی در سايت مکتب الزّهرا سلام الله عليها به طور پيشنهادی ارائه می شود. اميد است صاحبنظران و دانش پژوهان به بررسی و تکميل يا اصلاح آن همّت گمارند.