جدول اِعراب الفاظ آيات 21-30 سوره بقره

يا أَيُّـــهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّـــكُمُ الَّذِي

ادات ندا	منادي	هاء تنبيه	بدل از أَي	فعل امر	مفعولٌ به	مضافٌ اليه	صفت رَبَّ
مبني برسکون	منادی مبهم	اَلنَّاسُ تابع، مبنی بر نشان رفع		(واو) فاعل	منصوب ـَـ	محلاً مجرور	محلّاً منصوب
(أَيُّ) مبنيّ برضمّ محلّاً منصوب است. (النَّاسُ) بدل از أيّ محلّاً منصوب، به دليل تبعيّت از لفظ اَیُّ با نشانه رفع آمده است. ممکن است عطف بيان براي اَیُّ باشد. (اعبُدُوا) فعل امر مبنيّ بر حذف نون است.

خَلَقَـــكُمْ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِـــكُمْ لَعَلَّكُمْ

ماضی ثلامجرّد	مفعولٌ به	حرف عطف	معطوف به کُمْ	حرف جرّ	مجرور ـِـ	مضافٌ اليه	مشبهة بالفعل
[هُوَ]فاعل	محلّاً منصوب	مبني برفتح	محلّاً منصوب	جار و مجرور متعلّق به محذوف		محلاً مجرور	کَم اسم لَعَلَّ
شبه جمله (مِنْ قَبْلِ) جار و مجرور متعلّق به محذوف صله براي(اَلَّذِينَ) است و محلّی از اِعراب ندارد.. (لَعَلَّ) حرف مشبّه بالفعل براي رجا و اميد است. ضمير (كُم) محلّاً منصوب اسم لَعَلَّ است.

تَتَّقُونَ(21) اَلَّذِی جَعَلَ لَـــكُمُ الْاَرْضَ فِرَاشًا وَ

مضارع افتعال	اسم موصول	ماضي،ثلامجرّد	حرف جرّ	محلّاً مجرور	مفعولٌ به 1	مفعولٌ به 2	حرف عطف
(واو) فاعل	محلّاً منصوب	[هُوَ] فاعل	جار و مجرور متعلّق به جَعَلَ		منصوب ـَـ	منصوب ـًـ	مبني بر فتح
(تَتََّقُونَ) فعل مضارع مرفوع و علامت رفع ثبوت نون است. (الَّذِي) اسم موصول مبنيّ محلّاً منصوب بدل از (الَّذِي) در آية قبلي است. يا محلّاً منصوب صفت دوّم براي (رَبَّ)، جمله «جَعَلَ ….» صله ي(اَلَّذِي)، محلّي از اعراب ندارد..

السَّمَاءَ بِنَاءً وَ اَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَاَخْرَجَ

عطف به اَرْضَ	مفعولٌ به 2	حرف عطف	ماضي،إفعال	حرف جرّ	مجرور ـِـ	مفعولٌ به	فاء عاطفه
منصوب ـَـ	منصوب ـًـ	مبني بر فتح	[هُوَ] فاعل	جار و مجرور متعلّق به أَنزَلَ		منصوب ـًـ	ماضي،إفعال
دو جمله «اَنزَلَ …» و «اَخْرَجَ …» معطوف بر جمله ي صله، محلّي از اعراب ندارد. فاعل اَخْرَجَ هُوَ مستتر.

بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَـــكُمْ فَـــلَاتجَْعَلُواْ

جارومجرور	حرف جرّ	مجرور ـِـ	مفعولٌ به	حرف جرّ	محلّاً مجرور	فاء جوابِ	فعل نهی،مجزوم
متعلّق أَخْرَجَ	جارومجرور متعلّق به أَخْرَجَ		منصوب ـًـ	جارومجرور متعلّق به محذوف		شرط مقدّر	(واو) فاعل
شبه جمله «…لَكُمْ» محلّاً منصوب صفت رِزْقًا است. و جمله «لَا تجَْعَلُواْ …» محلّاً مجزوم جواب شرط مقدّر، تقدير آن «إنْ كَرَّمَكُمُ اللّهُ بِهَذِهِ الْخَيْراتِ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ اَنْدَاداً، يا «إِنْ تَعْبُدُوهُ فَلَا تَجْعَلُوا لَهُ اَنْدَاداً» ، ممکن است جمله «لَا تجَْعَلُواْ …» تعليليّه باشد. نشانه جزم لَاتَجْعَلُوا حذف نون است.

لِـــلَّهِ اَندَادًا وَ اَنتُمْ تَعْلَمُونَ(22) وَ إِنْ

حرف جرّ	مجرور ـِـ	مفعولٌ به اوّل	واو حاليّه	مبتدا	مضارع،مرفوع	استينافيّه	حرف شرط
جارومجرور متعلّق به لاتَجْعَلُوا		منصوب ـًـ	مبني برفتح	محلّاً مرفوع	(واو) فاعل	مبني برسکون	جازم
«لِلَّهِ» محلّاً منصوب مفعولٌ به دوّم برای لاتَجْعَلُوا است، جمله «اَنتُمْ تَعْلَمُونَ» محلّاً منصوب، حال است و جمله «تَعْلَمُونَ» محلّاً مرفوع خبر است.

ادامه دارد…

برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.