جدول اعراب الفاظ آيات 11 تا20 سوره بقره


وَ إِذا قِيلَ لَـــهُمْ لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ
حرف عطف |
ظرف زمان |
ماضی مجهول |
حرف جر |
محلا مجرور |
نهی، اِفعال |
حرف جر |
مجرور ـِ |
مبنی بر فتح |
حرف شرط |
|
جارومجرور متعلق به قِيلَ |
واو فاعل |
جارومجرور متعلق به لا تُفسِدوا |
||
<اِذا> متعلق به جواب قالوا است ممکن است إذا فجايّه باشد. <قِيلَ ...> مضاف اليه برای اِذا محلاً مجرور، <لا تُفسِدوا > نائب فاعل محلاً مرفوع |
قالُوا إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ (11) أَلَا إِنَّـــهُمْ هُمُ
ماضی، مجرد |
ادات حصر |
مبتدا |
اسم فاعل |
حرف تنبيه |
مشبهة بالفعل |
اسم إنَّ |
مبتدا |
واو فاعل |
|
محلاً مرفوع |
خبر مرفوع |
مبنی برسکون |
مبنی بر فتح |
محلاً منصوب |
محلاً مرفوع |
<قالوا> جواب شرط غير جازم محلی از اعراب ندارد، <هم> ممکن است ضمير فصل باشد و<هُمُ المُفسِدونَ> خبر إنَّ محلاً مرفوع |
الْمُفْسِدُونَ وَ لَاكِن لَّايَشْعُرُونَ(12) وَ إِذَا قِيلَ لَهُمْ
اسم فاعل |
حرف عطف |
مخفّف لَکِنَّ |
فعل نفی |
حرف عطف |
ظرف زمان |
ماضی مجهول |
جار ومجرور |
خبر مرفوع |
يا واو حاليّه |
غير عامل |
واو فاعل |
مبنی بر فتح |
حرف شرط |
مبنی بر فتح |
متعلق به قِيلَ |
ممکن است <مفسِدون> تأکيد باشد برای اسم إنَّ محلا منصوب ، جمله ی <إنَّهُم ... المُفسِدون> مستأنفه است محلی از اعراب ندارد ، جمله ی< لا يَشعُرُونَ معطوف به <إنَّهُم ... المُفسِدونَ> محلی از اعراب ندارد، ممکن است لا يَشعُروُنَ محلاً منصوب حال از ضمير فاعلی متصل در مُفسِدونَ باشد. |
|||||||
جمله ی قِيلَ محلاً مجرور مضاف اليه برای إذا |
آمِنُوا كَــما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ
امر، افعال |
حرف جر |
ما مصدريّه |
ماضی افعال |
فاعل |
فعل ماضی |
حرف استفهام |
مضارع إفعال |
واو فاعل |
|
|
مبنی بر فتح |
مرفوع ـُ |
واو فاعل |
انکاری |
[نـَحنُ] فاعل |
<آمَنَ> تأويل به مصدر رفته محلاً مجرور به حرف جر، متعلق به مفعول مطلق [أی آمِنوا إيماناً کإيمانِ النّاسِ] |
|||||||
ممکن است کَ اسم باشد به معنی مِثل محلاً منصوب مفعول مطلق جانشين مصدر،زيرا صفت آن است يا ممکن است محلاًمنصوب حال ازمصدر باشد. |
.
كَــما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّــهُمْ هُمُ
حرف جر |
ما مصدری |
ماضی إفعال |
فاعل |
استفتاحيّه |
مشبهة بالفعل |
اسم إنَّ |
مبتدا |
|
|
|
مرفوع ـُ |
مبنی برسکون |
مبنی بر فتح |
محلاً منصوب |
محلاً مرفوع |
آمَنَ تأويل به مصدر رفته محلاً مجرور به حرف جر متعلق به مفعول مطلق محذوف ، <هُم> ممکن است ضمير فصل باشد |
|||||||
جمله ی <کَما آمَنَ الّسُفهاء...> از نظر اعراب مانند <کَما آمَنَ النّاسُ ...> می باشد. |
السُّفَهاءُ وَ لكِنْ لايَعْلَمُونَ (13) وَ إِذا لَقُوا الَّذِينَ
خبر |
حرف عطف |
مخفّف لکنَّ |
فعل نفی |
حرف عطف |
ظرف زمان |
ماضی مجرد |
اسم موصول |
مرفوع ـُ |
واو حاليه |
غير عامل |
واو فاعل |
حرف شرط غير جازم |
واو فاعل |
مفعول به |
|
<هُمُ السُّفَاءُ> خبر إنَّ محلاً مرفوع،جمله ی إنَّهُم... مستأنفه است محلی ازاعراب ندارد. إذا متعلق به جواب قالوا، جمله <لَـقُوا...> محلاً مجرور مضاف اليه |
آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى شَياطِينِهِمْ
ماضی إفعال |
ماضی مجرد |
ماضی افعال |
حرف عطف |
ظرف زمان |
ماضی مجرد |
جار ومجرور |
مضاف اليه |
واو فاعل |
واو فاعل |
نا فاعل |
اِذَا متعلق به جواب قالوا |
واو فاعل |
متعلق به خَلَوا |
محلا مجرور |
|
آمنوا صله الّذِينَ محلی از اعراب ندارد ، جمله <قالوا....> جواب شرط غير جازم محلی از اعراب ندارد، جمله<آمنّا...> محلاً منصوب مفعول به |
|||||||
حرف شرط غير جازم، جملة «خلوا ...» محلا مجرور مضاف إليه. |
قالُوا إِنَّا مَعَـــكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ (14)
ماضی، مجرد |
مشبهة بالفعل |
ظرف مکان |
مضاف اليه |
ادات حصر |
مبتداء |
اسم فاعل ، استفعال |
|
واو فاعل |
نا اسم إنَّ |
منصوب ـَ |
محلا مجرور |
|
محلاً مرفوع |
خبر مرفوع |
|
جمله <قالوا....> جواب شرط غير جازم محلی از اعراب ندارد ، مَعَکُم متعلق به محذوف خبر إنَّ، جملة «إنّا مَعَكُم» محلاً منصوب مفعول به |
|||||||
و جملة: «إنّما نحن مستهزءون» استئناف بياني است محلی از اعراب ندارد. |
اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِـــهِمْ وَ يَمُدُّ هُمْ فِی
مبتدا |
مضارع استفعال |
حرف جر |
محلاً مجرور |
حرف عطف |
مضارع، مجرد |
مفعول به |
حرف جر |
مرفوع ـُ |
فاعل [هو] |
جار ومجرور متعلق به يَستَهزِئُ |
مبنی بر فتح |
فاعل [هو] |
محلاً منصوب |
مبنی برسکون |
|
جمله« اللّهُ ...» استينافيه است محلی از اعراب ندارد، جمله « يَستَهزِئُ ...» خبر اللّه محلاً مرفوع ، جمله « يَمُدُّهُم....» معطوف به جمله يَستَهزِئُ |
طُغْيانِــهِمْ يَعْمَهُونَ (15) أُولئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى
مصدر،مجرد |
مضاف اليه |
مضارع مجرد |
مبتدا |
موصول ،خبر |
ماضی افتعال |
مفعول به |
جارومجرور |
مجرور ـِ |
محلاً مجرور |
واو فا عل |
محلاً مرفوع |
محلاً مرفوع |
واو فاعل |
منصوب ـَ |
متعلق به اِشتَروا |
فِی طغيانِهِم جار و مجرور متعلق به يَمُدُّهُم يا يَعمَهونَ می باشد، جملة: «يعمهون»: محلاً منصوب حال ازمفعول به يَمُدُّهُم.جمله «اِشتَروا...» صله الّذينَ محلی از اعراب ندارد |
فَما رَبِحَتْ تِجارَتُـــهُمْ وَ ما كانُوا مُهْتَدِينَ (16)
حرف عطف |
ماضی، مجرد |
فاعل، مضاف |
مضاف اليه |
حرف عطف |
حرف نافيه |
فعل ناقص |
خبر کانوا |
ما حرف نافيه |
تاءبرای تأنيث |
مرفوع-ُ |
محلاً مجرور |
مبنی بر فتح |
مبنی برسکون |
واو اسم کانوا |
منصوب به يا |
جملة: «ما ربحت ...» معطوف است به جمله ی صله و جملة: « ما كانوا مهتدين» معطوف است به جمله صله، هر دو جمله محلی از اعراب ندارد |
مَثَلُــهُمْ كَـــمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ ناراً فَلَمَّا
مبتدا، مضاف |
مضاف اليه |
حرف جر |
مجرور ـِ |
مضاف اليه |
ماضی استفعال |
مفعول به |
حرف عطف |
مرفوع ـُ |
محلاً مجرور |
جار ومجرور متعلق به محذوف |
محلاً مجرور |
فاعل [هو] |
منصوب ـً |
لمّا ظرف زمان |
|
جملة: «مَثَلُهُم كَمَثَلِ الذي ...»استئنافيّه است محلی از اعراب ندارد، جمله « اِستَوقَدَ...» صله الّذی محلی از اعراب ندارد، لمّا متعلق به جواب شرط |
أَضاءَتْ ما حَوْلَـــهُ ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ
ماضی افعال |
اسم موصول |
طرف مکان |
مضاف اليه |
ماضی مجرد |
فاعل |
جارو مجرور |
مضاف اليه |
فاعل [هی] |
مفعول به |
منصوب ـَ |
محلاً مجرور |
مبنی بر فتح |
مرفوع ـُ |
متعلق به ذَهَبَ |
محلاً مجرور |
و جملة: «أضاءت ...» محلاً مجرور مضاف إليه.حَولَه متعلق به محذوف صله ی ما، و جملة:«ذَهَبَ اللّهُ ...» جواب شرط غير جازم محلی از اعراب ندارد. |
وَ تَرَكَــهُمْ فِي ظُلُماتٍ لايُبْصِرُونَ (17) صُمٌّ بُكْمٌ
حرف عطف |
ماضی مجرد |
مفعول به |
حرف جر |
مجرورـٍ |
فعل نفی افعال |
خبر اول |
خبر دوم |
مبنی بر فتح |
فاعل [هو] |
محلاً منصوب |
جارو مجرور متعلق به تَرَکَ |
واو فاعل |
برای مبتدا محذوف تقديرش [هُم] |
||
و جملة: «تركهم ...» معطوف به جملة جواب شرط. محلی از اعراب ندارد و جملة: «لا يُبصِرونَ» محلاً منصوب حال از ضمير نصب در تَرَكَهُم |
|||||||
جملة: «هُم صمّ» استئنافيه است محلی از اعراب ندارد |
عُمْيٌ فَـــهُمْ لايَرْجِعُونَ (18) أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّماءِ
خبر سوم |
حرف عطف |
مبتدا |
فعل نفی |
حرف عطف |
جارو مجرور |
حرف جر |
مجرور ـِ |
مبتدامحذوف[هُم] |
مبنی بر فتح |
محلاًمرفوع |
واو فاعل |
متعلق به محذوف خبر [مَثَلُهُم] |
جار ومجرور متعلق به محذوف |
||
جملة : «هُم لا يَرجِعُونَ» معطوف به جمله استئنافيه است محلی از اعراب ندارد. جملة: «لا يَرجِعونَ» محلاً مرفوع خبرهُم مبتدأی دوم |
|||||||
جملة: « [مَثَلُهُم] كَصَيّبٍ» معطوف به جمله استئنافيه است محلی از اعراب ندارد، جمله «[...] مِنَ السَّمَاءِ» صفت صَيِّبٍ محلّاً مجرور |
فِيــهِ ظُلُماتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْقٌ يَجْعَلُونَ
حرف جر |
محلاً مجرور |
مبتدا مؤخر |
حرف عطف |
مبتدا مؤخر |
حرف عطف |
مبتدا مؤخر |
مضارع مجرد |
جارومجرور متعلق به محذوف خبر |
مرفوع ـُ |
مبنی بر فتح |
رعدٌ و برقٌ معطوف به ظُلُماتٌ،تابع مرفوع ـٌ |
واو فاعل |
|||
جملة: « فِيهِ ظُلُماتٌ» محلاً مجرور صفت دوم برای صَيِّبٍ ، جملة: «يَجعَلُونَ ...» استئناف بياني است محلی از اعراب ندارد. |
أَصابِعَــهُمْ فِي آذانِـــهِمْ مِنَ الصَّواعِقِ حَذَرَ
مفعول به |
مضاف اليه |
حرف جر |
مجرور ـِ |
مضاف اليه |
حرف جر |
مجرور ـِ |
مفعول لِاَجلِه |
منصوب -َ |
محلاً مجرور |
جارو مجرور متعلق به يَجعَلُونَ |
محلاًمجرور |
جارو مجرور متعلق به يَجعَلُونَ |
منصوب ـَ |
||
حَذَرَ ممکن است مفعول مطلق محذوف [أي يَحذرونَ حَذَرًا مثل حَذرََ الـمَوتِ] باشد، و مصدر مضاف برای مفعول |
الْمَوْتِ وَ اللَّهُ مُحِيطٌ بِــالْكافِرِينَ (19) يَكادُ الْبَرْقُ
مضاف اليه |
حرف استيناف |
مبتدا |
اسم فاعل |
حرف جر |
مجرور با ياء |
مضارع،مرفوع |
اسم يَکادُ |
مجرور ـِ |
يا اعتراضيّه |
مرفوع ـُ |
خبر مرفوع ـٌ |
جار ومجرور متعلق به مُحيطٌ |
فعل ناقص |
مرفوع ـُ |
|
جملة: «اللّهُ مُحيطٌ بِالكافِرينَ» استئنافيه يا اعتراضيّه است محلی از اعراب ندارد، جملة: «يَكادُ البَرقُ ...» استئنافيّه است محلی از اعراب ندارد. |
يَخْطَفُ أَبْصارَ هُمْ كُلَّما أَضاءَ لَـــهُمْ مَشَوْا
مضارع،مرفوع |
مفعول به |
مضاف اليه |
ظرف زمان |
ماضی افعال |
حرف جر |
محلاً مجرور |
ماضی مجرد |
فاعل [هو] |
منصوب ـَ |
محلاً مجرور |
شرطيه |
فاعل [هو] |
جار ومجرور متعلق به أَضاءَ |
واو فاعل |
|
جملة: «يَخطَفُ ...» محلاً منصوب خبر يَكادُ ، جملة: «أضاء ...» محلاً مجرور مضاف إليه، اَضَاءَ فعل شرط و مَشَوْا جواب شرط غير جازم |
|||||||
كُلّ ظرف زمان متعلق به مَشَوا، و ما حرف مصدريّ، و ما أضاءَ مصدر مؤوّل محلاً مجرورمضاف اليه، تقديرش [كلّ وقت اضاءة ...] |
فِيــهِ وَ إِذا أَظْلَمَ عَلَيْـــهِمْ قامُوا
حرف جر |
محلاً مجرور |
حرف عطف |
ظرف زمان |
ماضی افعال |
حرف جر |
محلاً مجرور |
ماضی مجرد |
جارو مجرور متعلق به مَشَوا |
مبنی بر فتح |
شرطيه |
فاعل [هو] |
جارو مجرورمتعلق به أظلَمَ |
واو فاعل |
||
إذا ظرف زمان آينده متعلق به جواب قامُوا، و جمله: «أَظلَمَ ...» محلاً مجرور مضاف اليه برای إذا . اَظْلَمَ فعل شرط و «قاموا» جواب شرط غير جازم |
وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَــذَهَبَ بِسَمْعِـهِمْ
حرف عطف |
حرف شرط |
ماضی ثلامجرد |
فاعل |
لام جواب شرط |
ماضی ثلامجرد |
جارومجرور |
مضاف اليه |
مبنی بر فتح |
غيرجازم |
فعل شرط |
مرفوع ـُ |
مبنی بر فتح |
فاعل [هو] |
متعلق به ذَهَبَ |
محلاً مجرور |
جمله : «شاءَ اللّهُ» معطوف بر جمله استئنافيه محلی از اعراب ندارد . و جمله : «ذَهَبَ ...» جواب شرط غير جازم محلی از اعراب ندارد.. |
وَ اَبْصارِ هِمْ إِنَّ اللَّهَ عَلی كُلِّ شَيْءٍ
حرف عطف |
مجرور ـِ |
مضاف اليه |
مشبهة بالفعل |
اسم إنَّ |
حرف جر |
مجرور ـِ |
مضاف اليه |
مبنی بر فتح |
عطف به سَمعِ |
محلاً مجرور |
برای تأکيد |
منصوب ـَ |
جارو مجرور متعلق به قَدِيرٌ |
مجرورـٍ |
|
جمله : «إنّ اللّه ... قدير.» استئنافيّه است محلی از اعراب ندارد . تعليليه است. |
قَدِيرٌ (20).
خبر |
////// |
////// |
|
|
|
|
|
مرفوع ـٌ |
////// |
////// |
|
|
|
|
|